Mehtap HALICI
Herkesin evlere kapandığı dönemde kârlı olan mobilya sektörü, şimdi ise kan kaybediyor. Mobilya sektöründe 44 bin firma faaliyet gösteriyor. Sektör, direkt 300 bin kişiye, dolaylı olarak ise 500 bin kişiye istihdam sağlıyor. Sektör; büyüme, istihdam ve ticaret hacmi bakımından ülke ekonomisine önemli katkılar sağlıyor.
Ancak Türkiye’de yaşanan ekonomik dalgalanma ve bu yılki deprem felaketi mobilya sektörünü olumsuz etkiledi. Yaşanan süreçle birlikte sektör şimdi iç piyasadaki daralmayla mücadele ediyor. Modoko Başkan Koray Çalışkan, “Belki de hep birlikte bütçeyi kısmak lazım. Bu sıkıntılardan geçeceksek biraz ayağımızı yorgana göre uzatıp önümüzdeki yıl nasıl rahat ederiz diye bakmamız gerekiyor ama gördüğüm kadarıyla kamu da özel sektörde hep birlikte kemer sıkmıyoruz. Kemeri şu anda halk sıkıyor ama önce kamunun sıkması lazım” dedi.
Bu durumun sürdürülebilir olmadığına işaret eden Çalışkan, “O yüzden planlamaları yaparken devletin de biraz küçülmesi, kendini sıkması gerektiğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı. Sektörün şu anda zararına ya da kârsız şekilde başa baş çalıştığına işaret eden Koray Çalışkan, mobilya üreticilerinin maliyetlerinin yüzde 60 olduğunu ancak bu rakamın tüketiciye yüzde 40 olarak yansıtıldığını söyledi. İç piyasadaki daralmaya yoğunlaşan Çalışkan, “Bakanımız da iç piyasanın daralacağını söylemişti. Bunu şu anda hep birlikte yaşıyoruz.
Kredi olanakları azalmış vaziyette. Taksitler azalmış durumda. Ürünlerin birim fiyatları, insanların alım gücünün üstüne çok çıkmaya başladı. Bundan dolayı biz iç piyasada âdetler bazında ciddi düşüşler yaşıyoruz. İşin kötü yanı adetler azalıyor, maliyetler artmaya devam ediyor. Bu da firmaların üstüne yük bindiriyor” diye konuştu. Şu anda mobilya sektörünün zorlu bir süreçten geçtiğine dikkat çeken Koray Çalışkan, “Bizler rafta ürün satıyoruz. ‘Ürünümüz kalsın 2 gün sonra satalım’ diyemeyiz çünkü büyük alanlarda üretim yapıyoruz. İnsan istihdam ediyoruz, döndürmemiz gereken maliyetler var.
O yüzden bu dönem para kazanmayalım, bir sonraki dönem kazanırız mantığıyla ilerleyemeyiz. Bu dönemlerde özellikle mobilya sektöründeki borçlu olan firmalardan ne yazık ki kötü haberler gelmeye başlıyor” dedi. Özellikle borçlu olan firmaların zararına çalıştığını ve iç piyasadaki daralmanın devam ettiğini belirten Çalışkan, “Özellikle seçim sonrası dönemlerde bu firmalarda iflaslar veya kapanma sorunları çıkabilir” diye konuştu.
“İhracatta da elimiz kuvvetli değil”
Mobilya sektörünün bu yıl 6 milyar dolar ihracat hedeflediğini ifade eden Koray Çalışkan, şu anda geçen senenin yüzde 4’ler ve 5’ler oranında gerisinde olduklarını söyledi. Ürün kalitelerinin Türkiye’de çok iyi olduğuna işaret eden Çalışkan, “Dünyanın en büyük mobilya hammaddesi olan sunta ve MDF’yi üreten ülke biziz.
Bu ürünleri bizim çok rahat bir şekilde ihraç etmemiz lazım. Çünkü inovasyona ve tasarıma önem veriyoruz ama yurt dışına çıktığımız zaman özellikle bu dönemde Çin’in eskiye göre biraz daha fazla saldırmasıyla ihracatta da elimiz kuvvetli değil. Sadece iç piyasayı değil dış piyasayı da daraltmış oluyoruz. O yüzden burada matematiği çok iyi yapmamız gerekiyor. Özellikle ihracatçılara ne tarz destekler verilebilir bakmak lazım” dedi. Çalışkan, asgari ücret artışının yeniden yaşanacağını ve dolar bazında maliyetlerin her geçen gün artığını belirterek, bu durumun yurtdışına sunulan ürünlerin fiyatlarını arttırdığını söyledi.
Taksit sınırı kalktı evlenme oranları düştü
Bundan 2 yıl öncesine kadar mobilya sektöründe peşin fiyatına 2 taksit yapıldığını belirten Çalışkan, “Biz 2 taksit yaptığımız zaman banka da 3 ila 5 arası ek taksitler veriyordu. Bu tüketici için ciddi bir avantaj sağlıyordu. Şimdi bu taksitler kalktı. Bu da direkt satışları olumsuz etkiliyor” dedi. Çalışkan, ev kurma maliyetlerinin minimum 300-500 bin TL arasında seyrettiğini belirterek, “Bu rakam bu dönemde kazanılması kolay bir rakam değil. Toplumsal olarak bu durum evlenme oranlarını da düşürdü” dedi.
