Emre ERGÜL
İstanbul…Ülkedeki her ekonomik harekette olduğu gibi Türk spor ekonomisinin de başını çeken megakent… 250 bin aktif lisanslı sporcunun olduğu bir kent…
Her 100 kentlinin 29’unun düzenli spor yaptığı bir metropol… Trendyol Süper Lig’in 20 takımının 8’i İstanbul’dan; daha ne diyelim… Hal böyle olunca, megakentin spor haritasını, kentteki ulusal ve uluslararası spor aktivitelerini düzenleyen, kentliye spor yaptıran Spor İstanbul’un Genel Müdürü İ. Renay Onur’a sorduk.
İşte Onur’un DÜNYA’ya değerlendirmeleri: “69 spor tesisimiz var. Her gün ortalama 30-35 bin kişi giriyor tesislerimize. Genel müdürlüğün girişindeki panoda o gün kaç kişinin girdiğini, kaçının kadın kaçının erkek olduğunu, kaçını yüzüp kaçının fitnes yaptığını görüyoruz. İstanbul Maratonu’nda bu yıl 50-60 bin kişi koştu. Yani iki günde bir, tesislerimizde bir maraton koşturuyoruz!
Ülke ülke bakmadım ama Spor İstanbul’un bir benzeri varsa, Çin’de vardır.” Onur, bir maraton koşucusu… İstanbul Maratonu’nu 8 kez koşmuş… Türkiye’nin tarihinde 42.1 kilometrelik maraton koşmuş insan sayısının sadece 8 bin olduğunu belirten Onur, “Çok düşük bir rakam” diyor ve sözü çocuklara getiriyor: “Yüzümüzü en çok güldüren şey, yılda 120 bin tekil çocuğun hizmet aldığı 18 farklı branştaki spor okullarımız oldu.
Bu çocukların yaklaşık yüzde 1’ini seçip, onları 7 branştaki gelişim grubuna alıyoruz. Bugüne kadar bu gruplara 2 bine yakın çocuk aldık. Bunların 550 tanesini de kulüpler transfer etti. Bir nevi sporcu fabrikası haline de getirdik. Küresel veriler şunu söyler: Spora başlayan her bin çocuktan 1’si ulusal, 10 binde 1’i de uluslararası anlamda başarılı oluyor. 100 binle 1 milyon arasında da olimpiyatlara giden sporcular çıkıyor.
Bizim gönderdiğimiz çocuklardan, bence, 1-2 tanesini 2030, 2036 olimpiyatlarında kesin görüyor olacağız.” “2023 yılında yaklaşık 850 bin İstanbullu, Spor İstanbul tesislerinde spor yaptı. Bu da tesislere yılda yaklaşık 10.4 milyon giriş demek… Kabaca söylemek gerekirse, 1 kişi ortalama 11 kez kullanıyor. Yüz yüze anket yaptırıyoruz sürekli. 18 yaş üstü İstanbulluların yüzde 29’u haftada en az 1 kez düzenli egzersiz yapıyor. Bu yürümek de, folklor oynamak da, halısaha maçına çıkmak da, yüzmek de olabilir.
Bu konuda dünyanın 1 numarası Londra. Orada bu oran, yüzde 60. Koyacağımız hayal hedef Londra gibi olmak. Ancak şimdilik yüzde 29’luk oranın, 2024’te yüzde 35 olmasını hedefliyoruz.” Megakentin 32 ilçesinde Spor İstanbul’un tesisleri var, 7’sinde yok. Bu yılki hedeflerini sorduğumuzda, Onur ilk olarak tesis sayısını dile getiriyor: “Bu yıl, özellikle olmayan ilçelerde 8-9 yeni tesis açmayı hedefliyoruz. Spor tesislerimizde spor yapanların sayısını 1 milyona, tesislere yıl içinde yapılan giriş-çıkış sayısını da 12 milyona çıkartmayı istiyoruz.”
“2036’da İstanbul Maratonu’nu bitiren kişi sayısı 50 bin olur”
“İstanbul Maratonu’nun büyümesinden çok memnunum. İki yıldır uluslararası fuarlara gidiyoruz. 2013 yılı, 2 bin 300 ile maratona katılan yabancı sayısının tepeye vurduğu sene. Sonra zamanla bu rakam 250’ye düşüyor. Bunu 2019’dan bu yana 2 bine çıkardık. 2024’te (42.1 kilometrelik) maratonu bitiren kişi sayısı olarak 4 bin 300 yabancı, 3 bin 280 Türk sporcuyu hedefliyoruz. 2025’te de 6 bin yabancı…
Bakın, İstanbul Maratonu’nu bitiren sporcu sayısı 40-45 bin olması lazım. Berlin, New York, Tokyo, Paris neyse buranın da aşağı kalır bir yeri yok. Üstelik hiçbir yerde olmayan bir deneyimi, kıta geçişini, veriyorsunuz. Bence 2030-35 arasında enteresan koşu olur İstanbul Maratonu. 2036’da da 50 bini görebiliriz.”
Spor İstanbul 1’e 100 geri kazanım sağlıyor
Genel Müdür İ. Renay Onur’un dikkat çektiği konulardan biri de “Spor İstanbul’un 1 liralık spor hizmeti harcamasına karşılık 100 liralık bir fayda sağlaması” konusu oldu. Roberts Enterprise Development Fund tarafından ilk olarak geliştirilen Yatırımın Sosyal Geri Dönüşü (Social Return on Investment/SROI), göreceli bir değeri para diline çeviren bir ölçümleme… Ve bu ölçüme göre, Spor İstanbul’a yapılan her 1 TL’lik yatırım 101.05 TL değerinde değişim yaratıyor.
Yani, SROI oranı 1:101.05… Onur, “Bunun kabaca 3’te 1’i spor okullardan, 3’te 1’i tesislerden, 3’te 1’i de etkinlikler ve gönüllülerden geliyor. Yani 1 liralık vergi ile toplumda 101.5 liralık sosyal etki yaratmışız. Bu çok yüksek bir oran. Sport UK’de bu oran 1’e 3, Sport London’da 1’e 2. Türkiye 5 nedenden ötürü yüksek: Daha genciz, daha fakiriz, spora erişim yok, ilkokulda spor yok ve obezitede 1 numaradayız.”
“Ulugazi Yağlı Güreşleri’nde alan daha fazla dolmalı”
Spor İstanbul Genel Müdürü, Ulugazi Yağlı Güreşleri organizasyonunun Maltepe’de üç yıldır yapılmasının hikayesini de şöyle anlattı: “Atatürk, Dolmabahçe’de otururken, Türk ve İtalyan milli takımlarının müsabakalarını radyodan dinliyor. Güreşi sevdiği için dayanamayıp atlıyor gidiyor müsabaka yerine. Türk milli takımı tüm maçları kazanınca, gazilere ithafen o günü ‘Ulugazi’ ilan edip, ‘Bundan sonra bu tarihte Ulugazi güreşleri yapalım’ diyor. 2-3 kere düzenlenliyor. Ama Atatürk öldükten 1 sene sonra güreşler artık yapılmıyor. Ulugazi Yağlı Güreşleri’ni Maltepe’de yeniden yapmaya başladık. Doluyor tabi ama daha çok dolmalı.
