Sürdürülebilir çay tarımının temelini oluşturan toprak sağlığının korunması amacıyla TEMA Vakfı ve Doğuş Çay işbirliği ile 2016 yılında Rize’de başlatılan ‘Her Dem Toprak İçin’ projesi 6 yılı geride bıraktı. 2021 yılında başlayan üçüncü etap çalışmalarında, yüzde 38 olan çaydaki verim artışı yüzde 55’e yükseldi. 2022 yılı sonuna kadar devam edecek üçüncü etapta, Trabzon ve Artvin illerinde de başlayan örnek bahçe uygulamalarının yaygınlaştırılması hedefleniyor.
Projede bugüne kadar elde edilen kazanımlara değinen TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, projenin 2016 – 2020 yılları arasında yürütülen ilk iki etabında, aşırı kimyasal gübre kullanımının toprakta yarattığı asitlik sorununun toprak sağlığına ve çay tarımına olumsuz etkileri konusunda farkındalık yarattıklarını ve çay tarımı için doğru uygulamaların gösterilmesine ağırlık verdiklerini söyledi.
“Örnek uygulama bahçe sayısını 9’a çıkarttık”
Elde edilen başarılı sonuçların çay tarımı yapılan tüm bölge bahçelerine yaygınlaştırılması gerektiği düşüncesiyle Doğuş Çay ile işbirliğini 2023’e kadar uzatma kararı aldıklarını bildiren Ataç, devamında şunları kaydetti: “Projede üçüncü etap çalışmalarımızı başlattık. Bu kapsamda 2016’dan bugüne kadar 12 binden fazla kişiye eğitimlerle ulaştık. 6 olan örnek uygulama bahçe sayımızı Trabzon ve Artvin ilinden de ilave bahçeler ile 9’a çıkardık. Toprak yapısındaki iyileşme ile birlikte geçmiş dönemlerde uygulamalarına başlanan uygulama bahçelerinde komşu parsellere kıyasla yüzde 55, yeni bahçelerde ise uygulamanın ilk yılı olmasına rağmen yüzde 17 verim artışı sağladık. Bahçelerde gerçekleştirilen örnek uygulamaların çay kalitesine etkisi görmek amacıyla bu yıl ilk defa yaptığımız yaprak analizlerinde çayın tat ve aroması üzerinde önemli etkisi olan toplam polifenol miktarında uygulama bahçeleri lehine yaklaşık yüzde 18 gibi önemli bir oranda olumlu etki oluştuğunu gözlemledik. Uygulamaların çay verimi ve kalitesine olan etkilerini 2022 yılında da izlemeye devam edeceğiz.”
“Yolculuğumuz çayın yetiştiği tüm topraklara uzanacak”
Doğuş Çay Yönetim Kurulu Üyesi Harika Karakan Batallı ise, TEMA Vakfı ile birlikte hayata geçirdikleri projeyle tüm Türkiye’de farkındalık yarattıklarını, artık Rize dışındaki illerde de uygulamaların artırılmasını hedeflediklerini söyledi.
Bu yıl 6’ıncı yılını dolduran projeyle tarım hakkında, tüm kişi ve kuruluşlarda, üretici ve tüketicilerde farkındalık yaratmayı amaçladıklarını belirten Batallı, “Bu farkındalığı ve dolayısıyla toprak verimliliğini daha da artırmak en büyük hedeflerimizden biri. Projemizin ilk iki yılını içeren birinci etabı eğitim ve farkındalık çalışmalarıyla geçti. İkinci etapta sadece Rize’de gerçekleştirdiğimiz örnek bahçe uygulamalarını üçüncü etapta ise şehrin dışına taşıyarak Trabzon ve Artvin gibi illerde de hayata geçirmeye başladık. Halk tarafından çok fazla olumlu geri dönüşler aldık. İkinci etabın sonunda 2020 yılında yüzde 38’e çıkardığımız çaydaki verim artışı bugün itibarıyla yüzde 55’lere kadar yükselmiş durumda. Bu yıl içinde Rize dışındaki illerde de örnek uygulamaları olabildiğince artırmak hedefindeyiz. Unutmayalım ki Türk çayı, tarlada kar altında kalarak yetişen tek çay. Bu haliyle de lezzet açısından önemli bir avantaja sahip. Coğrafi ve iklimsel olarak sahip olduğumuz bu avantajı, doğru tarım uygulamaları ile önemli bir rekabet avantajına dönüştürebiliriz.” şeklinde konuştu.
“Türkiye’nin en büyük tarım markası olmak istiyoruz”
Doğuş Çay olarak üreticileri sürekli desteklediklerini vurgulayan Batallı, Doğuş Çay olarak 2021’de 160 bin ton yaş çay, 975 bin ton şekerpancarı, 60 bin ton patates, 50 bin ton domates, 15 bin ton mısır alımı gerçekleştirdiklerini bildirdi. Söz konusu alımlarla Türkiye’de tarımın ve çiftçilerin gelişimine de katkı sunduklarını belirten Batallı, “Yaptığımız işe inanıyoruz ve hem halkımıza hem de ülkemize fayda sağlayabilmek için var gücümüzle çalışıyoruz. Tüm bu yatırımlarımız ve çalışmalarımız sonucunda da Türkiye’nin bir numaralı tarım markası olmayı hedefliyoruz.” dedi.
