Günay DEMİRBAĞ
İnsan zekasını taklit eden, yüklenilen bilgileri yineleyip, geliştirerek istenilen görevleri yerine getiren sistem yapay zekâ olarak adlandırılıyor. Temel amacı ise insan yeteneklerine katkıda bulunması olarak nitelendiriliyor. Tüm bunların ışığında yapay zekânın ticari unsur olarak görülmesi doğal sürecin bir parçası olarak karşımıza çıkıyor.
İş dünyası başta olmak üzere hayatın her alanına giren robotlar teknolojik hayatın rutini haline geldiler. Günlük yaşam içerisinde depolarda mal tasnif eden, araba yıkayan, siparişleri teslim eden, hastalara ilaç dağıtan, fabrikalarda montaj işlerini yapan robotlar bulunuyor. Yapay zekânın tercih edilmesinin en önemli sebepleri olarak gösterilen can ve iş güvenliğinin artması yanı sıra durmaksızın çalışabilme kapasiteleri olması. Yapay zekâ ile veya yapay zekâ destekli çalışan cihazlar tercih edilerek işlerin yönetilmesi ve yönlendirilmesinde etkinlikleri daha da artacak
Türkler işlerini robotların alacağını düşünüyor
Günümüzde ise akıcı bir sohbet sürdürebilen, karmaşık bilimsel kavramları açıklayabilen, diller arasında metin çevirileri ve daha fazlasını da yapabilme potansiyeline sahip insan benzeri metinler üretmek için derin öğrenmeyi kullanan dil modeli San Francisco’lu OpenAI şirketinin geliştirdiği ChatGPT’ler hayatımızda önemli bir yere sahip. Bir sohbet robotu olan ChatGPT, ayrıca metni resme dönüştürebiliyor.
Sanat dahil her geçen gün artan yapay zekâ kullanımına uygun ortamların yaratılması bazı endişeleri arkasından getiriyor. İnsandan ayırt etmesi neredeyse imkânsız olarak problemleri çözebiliyor, kodlama yapabiliyor, hikâyeler yazabiliyor. Siber güvenlik ve dijital gizlilik şirketi Kaspersky’nin Ortadoğu, Türkiye ve Afrika bölgesindeki çalışanlarına bir anket uyguladı. Bu anket sonucunda, çalışanların şirkette kullanılan robotlara bakış açıları ortaya konuldu.
Çalışanların robotlar ve otomasyon sistemleri konusunda birtakım endişeleri bulunuyor. Türkiye’deki çalışanların %55’i işlerini bir robota kaptırmaktan korkuyor ve her dört çalışandan biri (%26) şirketlerinde robotlar veya otomatik sistemlerle ilgili siber güvenlik olayları duyduğunu bildiriyor. Tüm bu sayısal verilerin dışında robotlaşmanın getirdiği hız ve kolaylıkların farkında olarak bazı çalışanlar bu gelişmeye olumlu yaklaşıyor.
Yapa zekânın gelişimiyle bazı meslekler yok olacak
Yapay zekânın iş hayatında aktifleşmesi ile uzmanlar bazı mesleklerin gelecekte yok olacaklarını söylüyorlar. Örneğin muhasebecilik, sekreterlik, emlakçılık, ön büro işleri ilk akla gelen ileride yerini yapay zekâya bırakacak meslekler.
Bunların yanı sıra bazı iş kollarının yanına yenileri eklenerek devam edecek; Robotik Mühendisliği, Oyun Geliştirici, Blockchain Geliştirici gibi meslekler gelecekte yerleri koruyacaklar arasında bulunuyor.
Anketin Türkiye sonuçlarında çalışanların, robotların varlığından rahatsızlık duymayan ve olumlu yanıtlar verenlerin de olduğunu belirten siber güvenlik firması otomasyonun çalışanların sağlığına büyük faydası olduğunu belirtiyor. Ankete göre çalışanların %82’si de robotların kendilerini fiziksel olarak zorlayıcı veya tehlikeli işler yapmaktan kurtardığının altını çiziyor.
%44’ü bunun insan faktöründen kaynaklanan iş kazası olasılığını azalttığını söylüyor. Bunun yanında çalışanların %51’i robotların üretim süreçlerinde verimliliği artırdığını ve ekonomik fayda sağladığını da belirtiliyor. Ayrıca %39’u robotlaşmanın çalışanlara daha ilgi çekici ve daha yüksek ücretli pozisyonlar için yeniden eğitim fırsatı sunduğuna inanıyor.
Araba yıkama makinesi bile hacklenebilir
Kaspersky’nin Teknik Uzmanı Brandon Muller konuyla alakalı olarak “2017 yılındaki Black Hat konferansında araştırmacılar Billy Rios ve Jonathan Butts, otomatik araba yıkama makinelerinin nasıl hackleneceğini ve bunun insanlar için ne tür bir tehdit oluşturduğunu gösterdiler.
İnternete bağlanabilen PDQ LaserWash tipi bir otomatik araba yıkama sistemi üzerinde çalıştılar ve onu ele geçirmenin bir yolunu buldular. Hatta, sadece aracı değil, sürücüyü de tehlikeye atabilecek şekilde, otomatik kapıyı bir otomobile çarpmanın mümkün olduğunu bile gösterdiler.
Bazı kişi ve kuruluşlar otomasyona karşı temkinli davranıp onu kullanmaktan kaçınırken, diğerleri iş süreçlerini yeni teknolojilerden en fazla faydayı sağlayacak şekilde uyarlıyor. Daha fazla iş dijitalleşmesi kaçınılmaz olduğundan, dünyanın dört bir yanındaki şirketlerin iş ihtiyaçları için otomatikleştirilmiş çözümleri nasıl daha güvenli ve verimli hale getireceklerini keşfetmeleri gerekiyor” dedi.
Siber tehditten nasıl korunulur?
Uzmanlar, endüstriyel bilgisayar sistemlerini tehditlerden korumak için şunları öneriyor:
Olası siber güvenlik sorunlarını belirlemek ve ortadan kaldırmak için Operasyonel Teknoloji (OT) sistemlerinin düzenli güvenlik değerlendirmelerinin yapılması.
Etkili zafiyet analizi yönetimi süreci için bir temel olarak sürekli güvenlik açığı değerlendirmesi ve önceliklendirme oluşturulması.
Şirketin operasyon teknolojileri ağında anahtar bileşenlerin zamanında güncellenmesi; mümkün olan en kısa sürede güvenlik düzeltmelerini uygulamak için ek önlemlere başvurmak.
Gelişmiş tehditlerin zamanında tespiti, araştırılması ve olayların etkin bir şekilde düzeltilmesi için Endüstriyel Uç nokta Tehdit Algılama ve Yanıt (EDR) çözümlerinin kullanılması.
Ekiplerinizin olay önleme, algılama ve yanıt verme becerilerini geliştirip güçlendirerek yeni ve gelişmiş kötü amaçlı tekniklere karşı yanıt geliştirmek önemli. BT güvenlik ekipleri ve OT personeli için özel OT güvenlik eğitimi, bu hedefe ulaşılmasına yardımcı olacak temel önlemlerden biridir.
