Selenay YAĞCI
Yıla büyüme hedefl eri ile giren turizm sektörü, başta elektrik olmak üzere artan maliyetlerin altında kalmaya başladı. Özellikle enerji maliyetlerindeki artış yüzde 100’ü aşınca oteller çareyi oda fiyatlarını yükseltmekte buldu. Otellerin enerji maliyetlerinin yüzde 8’e çıkmasıyla önümüzdeki aylarda oda fiyatlarının yüzde 100 artması bekleniyor. Faturaların kiraları geçtiğini kaydeden sektör temsilcileri, artışların özellikle yerli turisti etkileyeceğini belirtti.
Ege Turistik İşletmeler ve Konaklama Birliği (ETİK) Başkan Yardımcısı Bülent Süzer, artan enerji maliyetlerinin kira geliri kadar olduğunu belirtti. Maliyet kalemlerinin içinde enerjinin payı yüzde 4’lerden yüzde 8’lere geldiğini söyleyen Süzer, toplamda yüzde 100 arttığını belirtti. Bunun yanında otellerin gıda enfl asyonundan da etkilendiğini vurgulayan Süzer, “Enerji maliyetleri de gıda maliyetleri de daha ne kadar artar bilmiyoruz. Fiyatları yaz dönemine yansıtmak zorundayız. Müşterilerden tepki alıyoruz ama maliyetlerimizi kurtarmamız da gerek. Stok yapmanın maliyeti daha fazla olmaya başladı. Önceden gıda fiyatlarından etkilenmemek için erken alım yapıp, -18 dolaplarda bekletirdik. Şimdi harcadığımız elektrik masrafı, ürüne gelecek fiyattan daha pahalı. Erken rezervasyon döneminde fiyatlar önceki yıla göre yüzde 50 arttı. Sezonda da yüzde 50-60 artış olacaktı. Ancak enerji krizi her şeyi değiştirdi. Sezonda yüzde 100 artış olabilir” diye konuştu. Jolly Yönetim Kurulu Başkanı Mete Vardar da şunları söyledi: “Erken rezervasyon kampanyası bitiminde ise yüzde 60 ile 100 arası fiyat artışı bekleniyor. Öyle ki 2022 senesinin son 22 yılın en önemli erken rezervasyon dönemine sahiplik edeceğini söyleyebiliriz.”
“Fiyat artışı maliyet artışını karşılamıyor”
Güney Ege Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği Başkanı (GETOB) Bülent Bülbüloğlu ise, “Maliyet artışları satış fiyatlarımızdaki artışları karşılamıyor. Resort otelleri, gıda enfl asyonu da etkiliyor. Daha yiyecek-içecek artışlarını satış fiyatlarımıza tam olarak yansıtamadık. Bu yıl gelirlerimiz artsa da kâr marjımızı korumakta zorlanacağız. Yurtdışında da erken rezervasyon indirimleri var, dış pazarda yüzde 25-40 indirimli satın alma yapılıyor” dedi.Sianji Well-Being Resort Kaplıca Bodrum Hotel Yönetim Kurulu Başkanı Recai Çakır, yurtdışında kontratları kasım-aralıkta yaptıklarını ve önceki yıla göre fiyatlarını yüzde 35 artırdıklarını söyledi.
Sezonda 1 milyon lira fatura gelir
Yaşanan döviz hareketleriyle birlikte ocak ve şubat aylarında 20 zam daha yaptıklarını kaydeden Çakır, “Elektrik faturalarının şoku daha yansımadı. Bir de asgari ücretin artmasıyla birlikte çalışanlara yüzde 45’e varan zamlar yaptık. Asgari ücretin üzerinde orta segment çalışanlar, dengeleri şaşırdı” dedi. Kendilerinin 12 ay açık olduğu için kapalı otellerin şoku nisan-mayıs gibi hissedeceğini ifade eden Çakır, “Aralıkta 60 bin gelen elektrik faturası, ocakta 280 bin TL geldi. Anormal artış var. Bu maliyetler iç pazar fiyatlarına yansıyacak. Yüksek sezonda 1 milyon lira civarında faturalar gelebilir. Çok güzel olmasını beklediğimiz bir yıl finansal anlamda zorlu olacak. Döviz üreten turizme özel fiyat uygulansın” diye konuştu.
GETOB Başkan Yardımcısı ve Hilton Dalaman Sarıgerme Resort Genel Müdürü Tunç Batum ise şunları anlattı: “Bu yıl, ‘Yüzde 30 mu kar edeceğim yoksa yüzde 22 kar edeceğim’ diyoruz. İç pazardan kazanan işletmeleri maliyet artışları çok etkileyecek.” Nirvana Hotels CEO’su Korhan Alşan da “Genel olarak enfl asyondaki yüksek gidişat, girdi maliyetlerini artırdı. Oda fiyatlarına hemen yansıtmıyoruz. İç pazarın korunması gerektiğini düşünüyoruz. Yurtdışı pazarlarda olası krizlerde kaldıraç etkisi yaratıyor. Artan maliyet işletme sonuçlarına negatif bir etkisi olacak” dedi.
TÜROB denge talep etti
Türkiye Otelciler Birliği Başkanı Müberra Eresin, ocakta elektrik faturalardaki TRT payının kaldırılmasına sevinmeye hazırlanan turizmcilerin, elektrik faturalarında 3 kata varan artışları oda fiyatlarına nasıl yansıtılacağını kara kara düşünmeye başladığını söyledi. Eresin, şunları anlattı: “Maliyetlerimiz içinde en önemli kalemlerin başındaki enerjide beklenmedik artışlar işletmenin dengesini bir anda değiştirebiliyor. Ocak elektrik faturası ulaşan çok sayıda meslektaşımızdan yakınma geldi. Şikayetlerin dayanağı ise, bir önceki aya oranla hiçbir şekilde öngörülemeyen, 2 hatta 3 kata varan artışla, üstelik iklimlendirme sistemlerinin en alt seviyede çalıştırıldığı ocakta karşı karşıya kalınan yüksek elektrik faturaları oldu. Pandemiden en olumsuz etkilenen turizmin toparlanma sürecinde maliyetlerimizin kontrolü önem taşıyor. Artışların önümüzdeki sürece olası olumsuz etkileri dikkate alınarak tekrar gözden geçirilmesi için ilgili kurumlar nezdinde girişimlerde bulunduk. Talebimiz, elektrik fiyatlarında indirime gidilecek fiyatların enfl asyon ile doğru orantılı bir dengeye getirilmesi yönünde.”
TÜİK: Oda fiyatları yıllık %178 arttı
TÜİK verilerine göre; Türkiye’de ocak ayında otellerin gecelik fiyatları, 2021 yılının aralık ayına göre yüzde 87, 2021 yılının ocak ayına göre ise yüzde 178 arttı. Gecelik otel fiyatları Antalya’da aylık yüzde 78, yıllık yüzde 137 arttı. 2021 Ocak ayında 258 TL olan ortalama gecelik fiyat, 2022’de 614 TL’ye çıktı. İstanbul’da otellerin fiyatı ocak ayında yüzde 87 artış gösterirken, 2021’de 304 TL olan ortalama gecelik fiyat yüzde 206 artarak 2022’de 934 TL’ye çıktı. İzmir otellerinde gecelik fiyat 2021 yılının ocak ayına göre yüzde 120 artarak 311 TL’den 687 TL’ye yükseldi. Muğla otellerinde ise gecelik fiyat aylık yüzde 62 artarken, 2021’de 235 TL olan ücret 2022’de yüzde 129 yükselişle 540 TL’ye çıktı.
Rus operatörlerden fiyat uyarısı
Rus Tur Operatörleri Birliği (ATOR) Türkiye’deki otel fiyatlarında sezonun başına doğru, mevcut fiyatlara göre yüzde 25-30 artış bekliyor. ATOR, “Bu yıl erken rezervasyon kampanyasında Türkiye’nin toplam hacmindeki payı yüzde 70’ oldu. satışlar pandemi öncesine, 2019 yılının seviyesine yaklaşıyor. Son dakika turları beklemek pek mümkün görünmüyor.” ATOR’a göre erken rezervasyon promosyonlarıyla iki kişi için üç yıldızlı otelde Haziran ayında 10 gecelik Türkiye turunun ortalama fiyatı 60 bin Ruble’den (10 bin 780 TL), dört yıldızlı otelde 63 bin Ruble’den (11 bin 320 TL), beş yıldızlı otelde ise 88 bin Ruble’den (15 bin 810 TL) başlıyor. Uçak bileti, transfer, sigorta ve yemekler de bu fiyatlara dahil.
