İmam GÜNEŞ
Türkiye genelindeki ihracatçı birliklerinde nisan ayında yapılacak seçimli genel kurullar sonucunda yeni yönetimler belirlenecek. Seçim heyecanının ilk yaşayacak birliklerin başında Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği geliyor. 1 Nisan’da yapılacak seçimler için ilk ve tek aday mevcut başkan Hayrettin Uçak. Uçak Kardeşler Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı olan Uçak’ın seçime tek liste girmesine kesin gözüyle bakılıyor. Pandemiye rağmen başarılı bir 4 yıl geçirdiklerini söyleyen Hayrettin Uçak, gelecek 4 yılın projelerini DÜNYA’ya anlattı.
Yeni dönem anlayışlarının üyelerine rehberlik yapmak olduğunu kaydeden Uçak, “Daha önce hiçbir fuara gitmemiş firmalarımızı fuarlara götürmeyi, ihracatlarını sürdürülebilir şekilde artırmalarını istiyoruz. Mamul ve yaş meyve sebze sektörleri için iki Ur-Ge projesi olacak. Bu projelerin yüzde 75’ini Ticaret Bakanlığımız, yüzde 25’ini ise firmalarımız kendileri karşılayacak. Pandemi nedeniyle yurt dışına gidemedik. Bu nedenle enerjimizi fuarlara vereceğiz. İhracatçılarımızı doğrudan ithalatçı firmalarla görüştüreceğiz. Firmaların bizlerden üretim ve paketleme alanları gibi konularda birtakım talepleri oluyor. Bu fuarlarda temasları yerinde sağlayıp, adrese teslim ihracat yapmayı planlıyoruz” diye konuşuyor.
2023 hracat hedefi 1,5 mlyar dolar
2018 yılında 740 milyon dolar olan birlik ihracatını 2021 yılında yaklaşık 1,2 milyar dolara çıkardıklarını kaydeden Uçak, şöyle devam ediyor: “600’ü aşkın üyemizle birlikte çalışmalarımızın sonucunda ihracatımızda yüzde 60’lık artış kaydettik. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100’üncü yılı olan 2023’te 1,5 milyar dolar ihracat hedefi belirledik. Bunun ilk adımını 2022 yılında 1,3 milyar dolarlık ihracatla gerçekleştirmek istiyoruz. Yeni dönemde dijitalleşme ve sürdürülebilirlik konularında eğitimlerin sayısını artırarak, uygulamaya dökeceğiz. Fuarlarda ve heyetlerde ürünlerimizin tanıtımını çoğaltacağız. Üçüncü nesil tarım için proje başlattık. İzmir’deki üniversiteli hocalarımızla Türkiye genelindeki öğrencileri bir araya getiriyoruz. İlk etapta 50 öğrencimizi hocalarımızla buluşturduk. Üçüncü nesle tarımı anlatarak, sevdirerek bu işin sürekliliğini artırmak istiyoruz. 4 yılda devreye aldığımız projelerin sayısını ve niteliğini artırarak, üreticimize ve ihracatçımıza katkı sağlamaya devam edeceğiz.”
“Ruslar ticaret için bizden daha hevesli”
Rusya-Ukrayna arasında yaşanan savaşın sektör ihracatını olumsuz etkilediğine dikkat çeken Uçak, şunları söylüyor: “Bu savaş bizlere üzüntü veriyor. Umarız kısa sürede barış sağlanır. Rusya başta olmak üzere iki pazar da bizim için önemli.
Rusya’ya yaklaşık 1,2 milyar dolar, Ukrayna’ya ise 250 milyon dolar ihracatımız var. Neredeyse ihracatımızın yüzde 50’sini bu iki pazara yapıyoruz. Özellikle Rusya’daki alıcılarla irtibatımızı hiç koparmadık, sıklıkla görüşüyoruz. Onlar bizden daha hevesli görünüyor. Çevre ülkelerle de oluşan yaptırım kararları, ticaret çemberlerini daralttı. Bu nedenle ilişkileri daha da geliştirmek istiyorlar. Nar, portakal, greyfurt, biber çeşitleri bazı ürünlerimizdeki yasakları kaldırdılar. Domatesteki kota da kalkıyor. Birkaç üründe daha yasakların kalkmasını bekliyoruz. Savaş biterse ihracatımız ciddi ölçüde artacaktır.”
Çinliler, misafirlerine Türk kirazı ikram ediyor
Başta Uzakdoğu ülkeleri olmak üzere ABD ve Latin Amerika, Afrika ülkelerine odaklanacaklarını dile getiren Uçak, şu bilgileri veriyor: “Uzak pazarlar bizim için çok önemli. Fuarla, heyetlerle bu pazarlardaki ihracatımızı geliştirmek istiyoruz. Çin,stratejik bir pazar. Bugün, karantina anlaşması olmadan Çin ile ticaret yapamıyoruz. İki ülke arasında kiraz protokolü vardı. Ancak geçen yıl iptal edildi. Ticaret Bakanlığımız bu protokolün yeniden devreye girmesi için görüşüyor. Kirazımız Çin’de ve Hong Kong’da çok seviliyor. Bizim misafirlerimize çikolata, baklava ikram ettiğimiz gibi, onlar da misafirlerine kiraz ikram ediyorlar. Kirazın yanı sıra siyah incir, çilek, şeftali, kayısı da sevilen ürünlerimiz arasında. Uzak pazarlarda birkaç ülkede 2-3 çeşit ürün özelinde anlaşmalarımız var. Bu sayıyı artırmak istiyoruz. Özellikle sert çekirdekli meyvelerin ihracatını yapmayı amaçlıyoruz. Bu yönde çalışmalarımızı artıracağız.”
“ÜRETİMDEKİ KAYIPLAR İHRACATA GİTSE 18 MİLYAR DOLARA ULAŞIRDIK”
Sektörde üretiminin yıllık ortalama 55 milyon ton olduğunu ifade eden Uçak, “Bu üretimin yüzde 40’ı ziyan oluyor. Ancak yüzde 10’unu ihracat yapabiliyoruz. Türkiye geneli ihracatımız yaklaşık 3,5 milyar dolar. Üretimin geri kalanı ise iç piyasaya veriliyor. Ürünlerdeki kayıplarımızdaki en büyük eksiklik soğuk zincirin sisteminin kurulamaması. Hal kanunu çıktı ama hala netleşmedi. Bakanlıklarımız soğuk zincirin tüm halkalarının birleşmesi için çalışıyor. Umarız, kısa zamanda bu sistem kurulur. Kayıp olan ürünleri ihracatta değerlendirebilseydik 18 milyar doları görebilirdik” açıklamasında bulunuyor.
Ajandasında neler var?
● Daha önce hiçbir fuara gitmemiş firmaları fuarlara götürmeyi, ihracatlarını sürdürülebilir şekilde artırmalarını istiyor.
● İthalatçı firmalarla fiziki temaslarla ilişkileri geliştirip, üretim taleplerini öğrenerek adrese teslim ihracat yapmayı planlıyor.
● 2022 yılında 1,3 milyar dolar, 2023 yılında ise 1,5 milyar dolarlık ihracat hedefini belirledi.
● Rusya’da yasaklı olan ürünlerin kaldırılması, Çin’de kaldırılan protokolün yeniden devreye girmesi konularına odaklanacak.
● Üreticiyi istihdam ettiği personellerle sıklıkla ziyaret ederek, sorunların çözümü için hızlı hareket edecek.
● Üçüncü nesli tarımla buluşturmak, sürdürülebilir tarımı sağlamak için başladığı projeyi genişletecek.
